Ciśnieniomierze zegarowe umożliwiają wykonanie pomiaru ciśnienia tętniczego krwi. Jest to najbardziej klasyczny rodzaj ciśnieniomierza. Nie wykorzystuje on do swojej pracy żadnych układów elektronicznych, a pomiar przebiega w pełni manualnie.
Taki ciśnieniomierz składa się z mankietu z przewodem powietrznym prowadzącym do manometru. W przypadku mankietu z jednym przewodem prowadzi on do mankietu zintegrowanego z gruszką pompującą powietrze, natomiast w przypadku mankietu dwuprzewodowego jeden przewód prowadzi do manometru, a drugi do gruszki z zaworem.
Do wykonania pomiaru ciśnieniomierzem zegarowym potrzebny jest też stetoskop. Niektóre ciśnieniomierze zegarowe można już kupić w zestawie ze stetoskopem. Pozostałe jednak - zazwyczaj bardziej profesjonalne modele używane zazwyczaj przez lekarzy nie posiadają stetoskopów w zestawie. Wynika to z faktu, że w większości wybór stetoskopu jest dla lekarzy kwestią raczej indywidualną, dlatego też rzadko poszukują oni ciśnieniomierza zegarowego w zestawie ze stetoskopem. Wybierając odpowiedni stetoskop zegarowy należy więc odpowiednio określić swoje potrzeby. Manometry stetoskopów zegarowych posiadają różne wymiary od niewielkich mieszczących się w dłoniach po duże manometry, które umieszczone są na odpowiedniej podstawie. Te ostatnie zazwyczaj najczęściej spotykane są w gabinetach lekarskich.
Ciśnieniomierz zegarowy służy do wykonywania pomiaru ciśnienia tętniczego krwi metodą osłuchową lub inaczej metodą Korotkowa. Nazwa tej metody wywodzi się od nazwiska Nikołaja Korotkowa - lekarza rosyjskiego pochodzenia. Opracowana przez niego metoda oparta jest na osłuchiwaniu przepływającej przez tętnicę promieniową krwi. Podczas zmian wywołanych zwiększającym się lub malejącym uciskiem mankietu na ramię pacjenta można przy pomocy stetoskopu usłyszeć dźwięki służące do określenia ciśnienia tętniczego krwi. Dźwięki te na cześć wynalazcy tej metody nazywane są tonami Korotkowa. Pojawiające się i znikające tony pozwalają wyróżnić poszczególne fazy Korotkowa.
Przebieg pomiaru ciśnienia tętniczego krwi metodą Korotkowa wydawać się może z perspektywy ogromnie skomplikowane. Na całe szczęście pomiar ciśnienia metodą osłuchową jest znacznie prostszy niż się wydaje, a dodatkowo ma bardzo dużo zalet. Przede wszystkim ciśnieniomierz zegarowy to znakomite rozwiązanie dla osób zmagających się z arytmią. Elektroniczne ciśnieniomierze często uznają pomiar podczas, którego wystąpiła arytmia za błędny i wyświetlają na ekranie urządzenia błąd. Czasem uzyskanie pomiaru takim urządzeniem wydaje się być niemal niemożliwe. Niektóre ciśnieniomierze elektronicznie przystosowane są do pomiaru ciśnienia nawet u osób z arytmią i nie wykrywają tego jako błąd.
Pomiar ciśnienia tętniczego metodą osłuchową to proces odbywający się w kilku prostych krokach. Najpierw należy usiąść na około kilka minut, aby mieć pewność, że wynik jaki otrzymamy nie będzie zniekształcony przez niedawną aktywność fizyczną.
Następnie należy założyć mankiet na lewe ramię. Mankiet musi znajdować się powyżej zgięcia łokciowego, a przewód powietrzny powinien przebiegać mniej więcej równo przez środek zgięcia łokciowego. Najlepsza do badania będzie pozycja siedząca. Warto też oprzeć ramię na stałym podłożu na przykład na stole pamiętając jednak, żeby mankiet znajdował się na wysokości serca. Podczas pomiaru nie wolno jest mówić, jeść ani ruszać się. Może to nie tylko wpłynąć na wiarygodność otrzymanego pomiaru, ale też wygeneruje hałas, który utrudni osłuchiwanie stetoskopem.
Kolejnym krokiem jest napompowanie mankietu do odpowiedniego poziomu. Za pomocą gruszki pompujemy mankiet do momentu kiedy ucisk mankietu spowoduje całkowite „zamknięcie” się tętnicy, a tętno przestanie być słyszalne.
Następnie powoli odkręcamy zawór manometru opróżniając mankiet z prędkością około 2 mm Hg/sek. do momentu aż usłyszymy dwa wyraźne powtarzające się dźwięki. Określają one ciśnienie skurczowe krwi często potocznie określane jako górne. Jest to pierwsza faza Korotkowa.
Mankiet należy opróżniać dalej do momentu, w którym słyszane dźwięki znikną. Jest to piąta faza Korotkowa i określana ona ciśnieni rozkurczowe określane też często jako dolne. Po wykonaniu pomiaru należy zostawić odkręcony zawór w celu usunięcia resztek. powietrza z mankietu.
Wybierając ciśnieniomierz zegarowy warto skupić się właśnie na dołączonym mankiecie. Odpowiednio dobrany rozmiar mankietu to kluczowy element wykonania prawidłowego pomiaru. Mankiet o zbyt małej lub zbyt dużej średnicy może wpływać negatywnie na rzetelność pomiaru. Dlatego przed zakupem urządzenia należy zmierzyć obwód ramienia przyszłego użytkownika, a następnie szukać ciśnieniomierza, który posiada mankiet o odpowiedniej średnicy. Zazwyczaj do ciśnieniomierzy dołączane są domyślnie mankiety o najbardziej uniwersalnym obwodzie. Dlatego warto jest rozważyć zakup odpowiedniego mankietu oddzielnie jeśli zachodzi taka potrzeba.
Mankiety oraz inne akcesoria do ciśnieniomierzy zegarowych można znaleźć w kategorii: akcesoria do ciśnieniomierzy. Jeśli jednak nie interesuje cię zakup ciśnieniomierza zegarowego lub uważasz, że jego obsługa może być zbyt skomplikowana posiadamy również szeroką ofertą elektronicznych ciśnieniomierzy automatycznych i półautomatycznych. Wśród nich posiadamy wiele modeli ciśnieniomierzy naramiennych oraz ciśnieniomierzy nadgarstkowych.
